Maligne bolesti su jedan od značajnih javnozdravstvenih problema današnjice, koje prema statističkim podacima, predstavljaju drugi po učestalosti uzrok smrtnosti kod dece uzrasta 0-14 godina, odmah iza povreda. Rana i tačna dijagnoza malignih bolesti kod dece, praćena efektivnim lečenjem, treba da bude cilj uspešnog pristupa u kontroli ovih bolesti.
Karcinomi u detinjstvu su retki i ne postoje široko preporučeni skrining testovi za otkrivanje raka kod dece koja nisu pod povećanim rizikom. Neka deca imaju veće šanse da razviju određenu vrstu raka zbog određenih promena gena koje nasleđuju od roditelja. Njima su potrebni pažljivi, redovni lekarski pregledi koji uključuju specijalne testove za otkrivanje ranih znakova raka.
Mogući znaci i simptomi raka kod dece:
Mnogi karcinomi kod dece mogu da se otkriju rano, bilo od strane detetovog lekara, roditelja ili rođaka. U nekim slučajevima određeni simptomi maligne bolesti mogu se teško prepoznati jer su slični drugim mnogo češćim bolestima ili povredama koji se javljaju u dečijem uzrastu. Rak kod dece nije čest, ali je važno da dete pregleda lekar ukoliko ima neobične znakove ili simptome koji ne nestaju, kao što su:
-Neobična kvržica ili otok
-Neobjašnjivo bledilo i gubitak energije
-Lako stvaranje modrica ili krvarenje
-Stalni bol u jednom delu tela
-Šepanje
-Neobjašnjiva groznica ili bolest koja ne prolazi
-Česte glavobolje, često praćene sa povraćanjem
-Iznenadne promene u oku ili promene vida
-Iznenadni neobjašnjivi gubitak težine
Ukoliko dete ima bilo koji od ovih simptoma, važno je posetiti lekara kako bi se mogao pronaći uzrok i sprovesti lečenje, ukoliko je potrebno.
Najčešće kategorije karcinoma kod dece uključuju rak krvi (leukemija i limfom), tumore mozga i čvrste tumore, poput neuroblastoma i Vilmsovog tumora. U visoko-razvijenim zemljama više od 80% dece obolele od raka preživljava, ali u mnogim zemljama sa niskim i srednjim prihodima preživljava samo oko 20%. Poboljšanje ishoda kod dece obolele od raka zahteva ranu i tačnu dijagnozu, praćenu efikasnim lečenjem. Najveći broj karcinoma u detinjstvu može se izlečiti kombinacijom hemoterapije i drugih tretmana, uključujući hirurgiju i radioterapiju.
Većina dece koja su preživela rak vraća se normalnom školskom životu i aktivnostima nakon lečenja i efikasno se integriše sa porodicom, prijateljima i zajednicom. U drugim slučajevima, preživeli i njihove porodice prilagođavaju se i menjaju svoj način života kako bi postigli „novu normalnost“.
U većini zemalja na decu koja su preživela rak se gleda kao na heroje i borce koji su hrabro pobedili bolest. Oni koji su preživeli rak u detinjstvu živi su dokaz i svedoče da je rak u detinjstvu izlečiv. Oni su najbolji ambasadori koji unose nadu, motivišu i nadahnjuju nove pacijente i njihove porodice, kao i ostale preživele.
